Η ΑΥΘΑΙΡΕΤΗ ΔΟΜΗΣΗ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΛΗΨΗ ΓΗΣ ΣΤΙΣ ΠΟΤΙΣΙΕΣ-ΠΕΥΚΟΥΛΙΑ
ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΗΤΑ
Σε μια ανάρτηση προ μηνών στα "Λευκαδίτικα Νέα" για την παραλία στα Πευκούλια διαβάζω μεταξύ των άλλων το εξής:
«Η πρόσβαση στην παραλία από το φετινό καλοκαίρι θα γίνεται μέσω μιας κακοφτιαγμένης τσιμεντένιας σκάλας που έγινε πρόσφατα στην όχθη του χειμάρρου της Λαγκάδας, η οποία εγκυμονεί κινδύνους για τους επισκέπτες, πέρα από το γεγονός ότι είναι εκ των πραγμάτων απαγορευτική τόσο για ηλικιωμένους όσο και για άτομα με ειδικές ανάγκες. Η άλλη δυνατότητα είναι από τα αριστερά της παραλίας μέσα από ιδιωτικό χώρο όπου τα καλοκαίρια λειτουργεί ένα κατάστημα υγειονομικού ενδιαφέροντος.» Αξίζει το κόπο να διαβάσει κανείς την καταγγελία.
Το κατάστημα υγειονομικού ενδιαφέροντος αφορά ένα κατάστημα παροχής τουριστικών υπηρεσιών (ροφημάτων-εστίασης), το οποίο μεταξύ των άλλων διαθέτει, στεγασμένα τράπεζο-καθίσματα, πισίνα, λουτρά, ευρύχωρο χώρο στάθμευσης και φυσικά καταλαμβάνει με ομπρέλες την παραλία στο εύρος που του αντιστοιχεί .
Πράγματι για να προσεγγίσει κανείς την παραλία θα πρέπει να κατέβει την κακοφτιαγμένη τσιμεντένια σκάλα και να ακολουθήσει την κοίτη της ρεματιάς πλάι στην περίφραξη, έως ότου συναντήσει μια δεύτερη σκάλα η οποία θα τον ανεβάσει στο κατάστρωμα του παλαιού πέτρινου γεφυριού και από εκεί ακολουθώντας το μονοπάτι θα βγει στην παραλία. Η περίφραξη δεσπόζει σε όλο το μήκος της μικρής διαδρομής. Το ελάχιστο τμήμα του μονοπατιού, όσο είχε απομείνει από τις διαδοχικές αυθαίρετες παρεμβάσεις «ιδιωτικοποιήθηκε»….
Έτσι λοιπόν, οι ρόλοι αντιστράφηκαν. Ένα μοναδικό πέτρινο γεφύρι, που κάποτε ανήκε στην τοπική κοινωνία και ικανοποιούσε ευρύτερα το κοινωνικό σύνολο στην βάση των αναγκών της φύσης και των ανθρώπων, τώρα πια «στριμώχνεται» από την βίαιη και ανισόμετρη οικιστική ανάπτυξη που επιφέρει η τουριστική “μόνο -καλλιέργεια”, της οποίας κραυγαλέο παράδειγμα αποτελεί η αναφορά αυτή. Και αυτή η αυξανόμενη βία αποδεικνύει ακριβώς τα χαρακτηριστικά των δεδομένων παραγωγικών σχέσεων που αναπαράγονται μέσω της (δημιουργικής: ειρωνεία) καταστροφής, της διάσπασης της οργανικής ενότητας ανθρώπου-φύσης, τον τεμαχισμό της φυσικό ιστορικής διαδικασίας, την ποσοτικοποίηση και την συσσώρευση.
Κάποιος καλοπροαίρετος θα διατύπωνε το ισχυρισμό ότι πιθανόν το τμήμα του χώρου που καταλαμβάνει το συγκεκριμένο κατάστημα πιθανόν να ανήκε στον ιδιώτη επικαρπωτή σαν χρήση καλλιεργούμενης γης άλλοτε. Δεν ισχύει όμως κάτι τέτοιο. Η τουλάχιστον δεν ισχύει στο βαθμό που οικονομεί η σύνολη χρήση. Είναι γεγονός ότι όλο το ανάπτυγμα της έκτασης νότιο δυτικά του χωριού Τσουκαλάδες, το κάτω μέρος των κλιτών έως το οικισμό του Άγ. Νικήτα, ο οικισμός, αλλά και το Κάθισμα, μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1980, αποτελούσε μια παρθένα ευρύτερη περιοχή με κοινές οικονομικό κοινωνικές και αισθητικές αξίες, των οποίων το μέτρο καθόριζε η γεωργική παραγωγική σχέση και αλληλεπίδραση. Από υψόμετρο των 300 μέτρων και κάτω κυριαρχούσε η καλλιέργεια της ελιάς, ενώ άλλου τύπου καλλιέργειες, αμπέλια ή αναβαθμίδες βρίσκονταν πάνω από αυτό το υψόμετρο. Στα χαρακτηριστικά του τοπίου, πρέπει να συμπεριληφθούν οι παράκτιοι γκρεμοί ,οι μικροί όρμοι, οι επιμήκεις αμμότοποι-παραλίες (Κάθισμα) στις υπώρειες του πευκόφυτου δάσους(Πευκούλια), τα ιθαγενή κωνοφόρα και οι θαμνώνες σκληρόφυλλων. Ειδικά στην θέση Πευκούλια και Ποτισές και επάνω μέχρι τα 400 μέτρα δεν υπήρχαν καθόλου καλλιέργειες, παρά μόνο πυκνό πεύκο δάσος, και υδρόφιλα φυλλοβόλα κατά μήκος του ρέματος που σχηματίζουν οι απότομες πλαγιές.
Με την καταστροφή του υφιστάμενου παραγωγικού μοντέλου (γεωργία) και την διαφαινόμενη ανάπτυξη του τουρισμού, με την ακόλουθη θεσμική υποστήριξη των νέων οικονομικών σχέσεων, ξεκίνησε και ο σταδιακός μετασχηματισμός της περιοχής με κύριο χαρακτηριστικό την οικιστική δόμηση και την εποίκιση. Ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, σε αεροφωτογραφίες του σχηματοποιούνται τα νέα χαρακτηριστικά. Στον φυσικό σχηματισμό αυτό εκφράζεται με υπέρμετρη δόμηση, αρχιτεκτονική ανέχεια, αυθαίρετες κατασκευές, κατάληψη χώρων. Ωστόσο η κατάληψη χώρων είχε ήδη προηγηθεί χρονικά με ένα επιτήδειο τρόπο, όπου στην συνέχεια η αυθαίρετη κατασκευή έτυχε της συνδρομής του θεσμικού παράγοντα.
Στον πίνακα απεικονίζεται η θέση που κατέλαβε το οικιστικό αυτό μόρφωμα σε μια χρονική αλληλουχία 40 χρόνων. Στην αεροφωτογραφία του 1984 επάνω, στο κύκλο που αντιπροσωπεύει την έκταση περίπου της κατασκευής, φαίνεται με μια προσεκτική ματιά η κάλυψη από άμμο και βλάστηση. Αλλά και παλαιότερα στον ιστορικό ορθοφωτοχάρτη του κτηματολογίου, διακρίνεται η απόληξη του ρέματος με τα φερτά υλικά, πέτρες-βράχοι, και ένα τμήμα ποώδους βλάστησης (στον κύκλο) έφ όσον νερά από το ρέμα διέφευγαν προς αυτό το σημείο. Ακριβώς δίπλα στην άμμο ερμηνεύεται ένα τριγωνικού σχήματος κομμάτι γης που θα μπορούσε να υποδηλώνει καλλιέργεια. Η ίδια εδαφική υφή παρουσιάζεται και στην φωτογραφία του 1971 που επιβεβαιώνει αυτό το τμήμα της ποώδους βλάστησης ( του Φώτη Σταματέλου- Άρωμα Λευκάδας). Μια εδαφική διάταξη πριν την άμμο, επαληθεύεται η ύπαρξη καλλιέργειας-αμπελιού που θα δικαιολογούσε τον ισχυρισμό για κατοχή χρήσης κατά το παρελθόν. Το μέγεθος όμως είναι πολύ μικρότερο από την έκταση που κατέχει σήμερα η συνολική κατασκευή. Το μέγεθος της και το σχήμα της απεικονίζονται στην αεροφωτογραφία του 2004. Διακρίνονται τα κτίρια, η είσοδος από την κατεύθυνση Αγ Νικήτα-Λευκάδα, αλλά και περιβάλλοντας χώρος σε άσπρο τόνο. Ένα κομμάτι αυτού του περιβάλλοντα χώρου, που με χρήση δουλείας έναντι του δημοσίου κατείχε το εν λόγω κατάστημα (ποιο είδος εμπράγματου δικαιώματος στοιχειοθετείται νομικά μόνο ένας δικηγόρος θα το γνωρίζει) και μέχρι πρότινος το χρησιμοποιούσαν οι λουόμενοι για να προσεγγίσουν την παράλια, σήμερα έχει διαμορφωθεί, περιφραχτεί και οροθετηθεί άφ ενός σαν αύλιος χώρος κτίσματος άφ ετέρου σαν είσοδος οχημάτων. Το τμήμα αυτό (οροθετείται στην επάνω δεξιά φωτογραφία στον πίνακα) χαρακτηρίζεται ως δασικό στην ανάρτηση του δασικού χάρτη.
Θέτω λοιπόν τα ίδια ερωτήματα που θέτει και η καταγγελία του Π.Ε.Σ.Σ. Αγίου Νικήτα:
• Ποια ήταν ακριβή όρια των ιδιοκτήτων οι οποίοι αγόρασαν κάποιους «κήπους» σύμφωνα με τα συμβόλαια αγοροπωλησίας τα οποία έγιναν τις δεκαετίες 1970 & 1980;
• Ποια είναι τα ακριβή όρια της δημόσιας περιουσίας στην ίδια περιοχή (εκτάση 25 στρεμμάτων, καταχωρημένης στο Δημοτικό Κτηματολόγιο από το 1938)
• Πώς γίνεται να υπάρχουν νόμιμα κτίσματα και ιδιοκτησία πάνω σε παλιά επαρχιακή οδό εφόσον ο νόμος δεν προβλέπει το δικαίωμα χρησικτησίας όταν πρόκειται για δημόσια περιουσία;
